زایمان زودرس
زایمان زودرس به صورت زایمان قبل از 37 هفته کامل تعریف می شود، علائم زایمان زودرس شامل درد شدید شکم و کمر، انقباضات مکرر رحمی هر 15-10دقیقه، نشت و پارگی کیسه آب، خونریزی و احساس درد و فشار در لگن است.
روند زایمان زودرس ممکن است خود‌به‌خود شروع شود یا اینکه به دلایلی پزشک ناگزیر زایمانی را انجام دهد که نوزاد نارس باشد. مثلاٌ مادری مبتلا به مسمومیت شدید بارداری (از عوارض فشار خون در بارداری) باشد که تنها راه درمان آن خاتمه دادن به بارداری است یا مثلاً در شرایطی که محدودیت رشد داخل رحمی جنین داریم و نارسایی جفت به حدی است که تداوم بارداری به ضرر جنین بوده و حتی ممکن است به مرگ جنین منجر شود، در این موارد خارج کردن جنین بهتر از ادامۀ بارداری در محیط رحمی نامطلوب است. گاهی هم بعضی از عوارض طبی مثل فشار خون بارداری می‌توانند باعث شروع زایمان زودرس شوند (یعنی بدون مداخله پزشک).دلایل زایمان زودرس
بعضی از مادران باردار مستعد زایمان زودرس هستند و بایستی قبل ازاقدام به بارداری از مشاوره با متخصص زنان و زایمان باتجربه بهره بگیرند و در دوران بارداری جهت پیشگیری از رخ دادن زایمان زودهنگام و قبل از موعد ، تحت مراقبت ویژه قرار گیرند.در برخی موارد هم علت خاصی برای زایمان زودرس یافت نمی شود .از جمله مهمترین عوامل زایمان زودرس می توان به موارد زیر اشاره کرد.
سابقه زایمان زودرس در بارداری قبلی
نارسایی دهانه رحم
حاملگی دوقلویی یا چندقلویی
فاصله کمتر از شش ماه بین بارداری‌ها
بارداری به روش لقاح مصنوعی یا آی وی اف
استعمال سیگار یا مواد مخدر
ابتلای مادر به بیماریهای مزمن از قبیل فشار خون بالا ، دیابت ، بیماریهای تیروئید
ناهنجاری های رحم مثل رحم تک شاخ یا رحم دوشاخ
مشکلات مربوط به جفت مانند جداشدن زودرس جفت و یا جفت سر راهی
هرگونه عفونت در دوران حاملگی مخصوصا عفونت واژن ، عفونت مایع امنیوتیک ، سرخجه
سوراخ شدن پیش از موعد کیسه آب
افزایش مایع دورجنین
مسمومیت حاملگی
مشاغل سنگین و ساعات کاری طولانی مادر
تغذیه نامناسب در بارداری و یا وزن ناکافی مادر
خطرات زایمان زودرس:
در صورتی که نوزاد بین 26-20 هفته متولد شود احتمال زنده ماندن نوزاد صفر است . اما در هفته های بالاتر ، با امکانات و تجهیزات بیمارستانی و مراقبت های ویژه ، شانس زنده ماندن بیشتر و احتمال بروزعوارض کمتر است. نوزادانی که دچار تولد زودهنگام و پیش از موعد می‌شوند اغلب با مشکلات جسمی مواجه هستند. عوارض ناشی از تولد زودهنگام متفاوت است و هر چه نوزاد زودتر از زمان تعیین شده متولد شود با خطر بیشتری روبرو می‌شود برخی از عوارض زایمان زودرس ، بصورت زودهنگام بروز می کنند ، در حالیکه بعضی دیگر در طی سالها بعد اثرات خود را نشان می دهند.
پیشگیری
پیشگیری از زایمان زودرس هدفی دشوار و گاه دست‌نیافتنی است. چرا‌که دانش پزشکی تاکنون، مکانیسم‌های واقعی دخیل در شروع درد‌های زایمان را کشف نکرده است. به عبارتی هنوز عامل یا عواملی که باعث شروع درد زایمان می‌شود، مشخص نیست.
برای مثال بیمارانی که سابقۀ زایمان زودرس به علت کوتاه بودن دهانۀ رحم دارند، با دوختن دهانۀ رحم (سرکلاژ) از زایمان زودرس جلوگیری می‌کنند و حتی در بعضی بیماران که سابقۀ زایمان زودرس قبل از ۳۷ هفته (بدون کوتاهی طول دهانۀ رحم) را دارند ممکن است استفاده از ترکیبات پروژستونی سودمند باشد.
نشانه‌های زایمان زودرس تقریباً شبیه زایمان سر موعد است. یعنی همان سه علامت معروف درد، آب ریزش و خونریزی (شوی زایمانی) هر چند گاهی دردها شدت کمتری دارند و در این فرصت در صورتی که مراجعه به پزشک صورت گیرد ممکن است بتوان با تجویز دارو دردها را متوقف کرد. در کسانی که زایمان زودرس در اثر کوتاه بودن طول دهانۀ رحم اتفاق می‌افتد غالباً بی هیچ نشانۀ قبلی و بدون اینکه دردی ایجاد شود دهانۀ رحم باز شده و زایمان رخ می‌دهد.